طرحواره درمانی چیست؟
خلاصه و مفید می خواهیم بدانیم طرحواره درمانی چیست؟ اگر شما هم از جمله کسانی هستید که به مراکز مشاوره تماس می گیرید و می پرسید که طرحواره درمانگر دارید؟
آیا در ابتدا می دانید چرا دنبال طرحواره درمانی هستید؟
و در مورد طرحواره و تله ها اطلاعاتی دارید؟
طرحواره ها طرز نگاه ثابت ما هستند به زندگی، خودمان و دیگران
از کجا شکل می گیرد؟
از گذشته های دور و کودکی، از تربیت والدینی
شما که در حال خواندن این مطلب هستید ممکن است افسرده باشید
حتی مضطرب
اگر اضطراب دارید این اضطراب می تواند با طرحواره ترس از دست دادن، ترس از شکست یا تهدید توجیه شود.
مثلا اگر شما در گذشته حوادثی مثل از دست دادن والدین و اطرافیان را داشته اید و الان اضطراب شما را آزار می دهد شما با طرحواره ترس از دست دادن مواجه هستید
و زمانی که می گوییم طرحواره شیوه عادتی نگاه کردن شما به خود و دیگران و زندگی است ترس از دست دادن با این طرز فکر معنی پیدا می کند که:
“اگر باز هم کسی را از دست بدهم چی؟” “اگر تنها بمانم چی؟”
و این طرز فکر منجر به رفتارهای آسیب زا و افراطی می شود
مثل مراقبت بیش از حد، وابستگی بیش از حد و امثال اینها
تله شرم و حقارت
در بحث طرحواره درمانی چیست؟ یکی از تله های زندگی را مثال می زنیم که باز به روشن شدن مفهوم طرحواره کمک می کند.
فرض کنید شما در خانواده ای بزرگ شدید که والدین شما را تحقیر می کردند
پیشرفتهای شما را نمی دیدند
بابت خطاها، شما را شدیداً سرزنش می کردند.
تنبیه کننده بودند و خلاصه سختگیر، بدون تایید توجه و تحسین
و شما الان که بزرگ شده اید سخت آزرده هستید و خاطره ای تلخ دارید
الان شما ممکن است یا خودتان فردی انتقادگر باشید و پیشرفتهای دیگران را نبینید و یا کوچک بشمارید
یا با کسی وارد رابطه بشوید که او هم شما را تحقیر کند و سرزنشگر باشد
گزینه سومی هم در کار است!
و آن اینکه ممکن است از ترس اینکه مبادا خطایی سر بزند، احساسات خود را ابراز نکنید!
کسانی که شاکی هستند چرا همش آدمهای سرزنشگر، دور از دسترس به پستشان می خورند که باید توجه را از آنها گدایی کنند و هیچ وقتی برایشان گذاشته نمی شود، آنها در تله ی شرم گرفتار هستند
طرحواره در این مثال چطور خودش را نشان می دهد؟
لنگه کفش کهنه در بیان نعمتی است!
گفتیم طرحواره در این مثال چطور خودش را نشان می دهد؟ به این صورت که به دلیل نوع تربیت والدینی الان شما خودتان را دست کم می گیرید
خودتان را قبول ندارید
به سراغ کسی می روید که در دسترس نیست، هر از گاهی برای شما وقت می گذارد
یا مرتب از شما ایراد می گیرد، سرزنش می کند، خلاصه احساس گناه و شرم را بر می انگیزد
یادتان است در ابتدای این مطلب گفتیم طرحواره یعنی شیوه عادتی نگاه شما به خود و دیگران
حال اینجا این طور معنی پیدا می کند که به دلیل نوع تجارب گذشته، اینکه شما افرادی سرزنشگر، انتقادگر و سخت گیر را انتخاب می کنید برای این است که در ذهن خود درگیر این موضوع هستید که اگر این هم نباشد، پس من چه کار کنم؟
جز این آدم چه کسی به طرف من می آید؟
من لیاقت بهتر از این را ندارم
البته شما آگاهانه به این موضوع فکر نمی کنید!
وقتی علت انتخاب این افراد توسط شما تحلیل می شود یکی از دلایل انتخاب، همین است.
حال متوجه شدید چطور طرحواره ها آسیب می زند؟
اگر شما هم از آسیبهای این قبیل طرحواره ها در امان نیستید حتما با یک روانشناس و مشاور مشورت کنید
مرکز مشاوره شرق تهران به مدیریت امین میرموسوی آماده است تا با برگزاری جلسه تشخصیی در زمینه درمان طرحواره ها و تله ها به شما کمک کند.
