چه شخصیتهایی استرسی هستند؟
شاید شما هم کنجکاو باشید که چه شخصیتهایی استرسی هستند؟ و یا بهتر بگم چه ویژگیهایی از شخصیت در استرس نقش دارند.
در این مطلب می خواهیم به این موضوع بپردازیم اما پیش از آن بد نیست در مورد مکانیزم استرس در بدن یک مرور کوتاهی داشته باشیم.
پاسخ به استرس که از آن به عنوان واکنش جنگ و گریز یاد می شود از طریق دو دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک هدایت می شود.
نقش دستگاه اول، برانگیختن استرس و دومی، آرام سازی است.
پاسخ به استرس اغلب توسط دستگاه لیمبیک در بخش میانی مغز انجام می شود.
زمانی که بادامه مغز موقعیتی بیرونی یا درونی را خطرناک ارزیابی می کند، پاسخ به استرس فعال می شود.
پیامدهای استرس طولانی مدت
این فرایند منجر به فعال سازی دستگاه عصبی سمپاتیک و انتقال دهنده های عصبی می شود که با افزایش ضربان قلب، قدرت عضلانی، باز شدن مردمک چشم و دیگر نشانه ها، ما را برای نبرد، فرار یا انجماد آماده می کند. در این لحظاتِ پر استرس، فرد دسترسی کمتری به مراکز منطقی مغز در قشر پیش پیشانی دارد.
زیرا بادامه مغز، کنترل آن را جهت صدور پاسخ های آنی برای ادامه بقا در موقعیتهای مرگ و زندگی به دست گرفته است.
زمانی که موقعیت، امن و آرام ارزیابی شود، دستگاه پاراسمپاتیک این فعالیت شدید را تعطیل می کند در نتیجه بدن آرام می شود و به وضعیت عملکرد طبیعی خود باز می گردد.
نکته مهم همین جاست که دستگاهِ پاسخ به استرس، نباید برای مدت طولانی و دفعات متعدد فعال باشد زیرا صدمات فیزیکی سنگینی به بدن وارد می کند.
نمونه این صدمه ها چیه؟
دستگاه گوارش مختل میشه، خون رسانی به اندام ها دچار وقفه میشه و قلب و ماهیچه باید اضافه کاری کنه.
شما هم حتما مشکلات دستگاه گوارش و معده رو به دنبال استرس تجربه کردین که خیلی این روزا شایع هست
تهدیدهای روانشناختی هم همبن جوری عمل می کند. وقتی پبامی مبنی بر امن بودن موقعیت برای خاموش کردن دستگاه صادر نمی شود یعنی احساس امنیت نمی کنید تهدیدهای روانشناختی با نگرانی، نشخوار فکری و یاد آوری حادثه استرس زا شروع به کار می کنه.
و در صورت ادامه، جسم و روان روی هم تاثیر منفی می گذارند یعنی مشکلات روانشناختی ناشی از استرس روی بدن مثل دستگاه گوارش و دستگاه گوارش هم متقابلاً به استرس و بیقراری دامن می زند.
حالا بیایم در مورد این موضوع صحبت کنیم که چه شخصیتهایی استرسی هستند؟
استرس و شخصیت
افراد مختلف در برابر محرکها پاسخ های متفاوتی از خود نشان می دهند. برخی افراد در برابر محرکهای تنش زا بسیار آسیب پذیر و برخی بسیار مقاوم هستند
کسانی که مقاومت خوبی دارند استعداد تبدیل فشار روانی بالقوه بد، به فشار روانی خوب را دارند یا دست کم می توانند تاثیر بسیاری از محرک های تنش زا را کاهش دهند.
همچنین برخی وِیژگیهای شخصیتی، افراد را نسبت به استرس آسیب پذیر می کند که از میان آنها می توان به کمالگرایی منفی، جدی بودن بیش از اندازه، اعتیاد به کار، عجله در انجام کارها، عزت نفس پایین، حساسیت بیش از حد به زمان.
در بین این فاکتورها بررسی های مرکز مشاوره امین میرموسوی هم تایید کننده این موضوع هست.
طبق بررسی هایی که از طریق آزمونهای شخصیتی در کلینیک انجام شده نشان می دهد شخصیت های جدی(بیش از اندازه) بیشتر مستعد افسردگی و استرس هستند
و بر عکس شخصیتهایی که شوخ طبع هستند و کمتر جدی اند ، راحت تر با استرس کنار می آیند.
ویژگی افراد بسیار جدی این هست که بیش از حد به مسائل و اتفاقات فکر می کنند.
گاه بیش از حد در خود و افکار و تحلیلهای سیاست، جامعه یا اقتصاد و دیگر مشکلات غرق می شوند طوری که روی روحیه آنها تاثیر می گذارد.
پس جدی گرفتنهای زیاد هم آسیب زاست، البته این افراد می توانند از ویژگی مسئولیت پذیری خوبی برخوردار باشند.
اما قسمت منفی این ویژگی، آنها را مستعد افسردگی و استرس خواهد کرد.
درست برعکس افرادی که در نقطه مقابل هستند، یعنی شوخ طبع، سهل گیر و پر انرژی
نظم پذیری زیاد، چارچوب و ساختار
به علاوه افرادی که بسیار در چارچوب ساختار و نظم رفتار می کنند هم مستعد ابتلا به استرس هستند
کسانی که بسیار دنبال برنامه ریزی هستند.
حساسیت بیش از حد به زمان دارند
اگر کاری پیش بیاید حتما باید امروز تمامش کنند.
بنابراین ضرب العجل برایشان اهمیت دارد
و اصولا پس از انجام کارهای روزمره از بازی و تفریح و حتی استراحت لذت می برند.
در این ویژگی هم اگر زیاده روی شود اتفاقی که می افتد انعطاف پذیری ما را کم می کند.
و افراد با انعطاف پذیری کم شکننده می شوند، انتقادگر و به تدریج در برابر استرس و عصبیتها آسیب پذیر می شوند.
یکی از نشانه های شایع استرس و نگرانی این هست برخی افراد دائماً ذهنشان به چیزی مشغول هست.
و مدام با مشکلات و نگرانی ها دست و پنجه نرم می کنند.
این ویژگی هم از شخصیتها افرادی استرسی می سازد.
گاهی این اتفاق به دلیل عزت نفس پایین و حتی اعتماد به نفس پایین است.
همانطور که گفتم دیگر عوامل هم در استرسی شدن شخصیت نقش دارد مثل اعتیاد به کار
و یا کمال گرایی
کمال گرایی و رویاپردازی
گاهی افراد کمال گرا نیستند و فکر می کنند این ویژگی را دارند بلکه رویاپرداز هستند
این موضوعی بوده که گاهاً در بررسی های بالینی مراجعان و آزمونهای تشخیصی دیده شده.
رویاپردازی هم می تواند مرتب با هیجانهای مثبت و منفی ما بازی کند.
اگر ناامیدمان کند روحیه خود را از دست می دهیم و برعکس اگر امیدوارمان کند انگیزه پیدا می کنیم
دقیقاً می خواهم بگویم که این افراد یک نقطه ضعف اساسی دارند
و آن اینکه خیلی تحت تاثیر دنیای اطرافشان و اتفاقات پیرامون قرار می گیرند.
انگیزه های آنها بیرونی هست نه درونی
مثلا اگر کسی، نامزدش قهر کند، آن روز روحیه کلاس رفتن و کارهای شخصی اش را ندارد.
و برعکس اگر اتفاق خوبی بیفتد تمام کارهای روزمره اش را انجام می دهد.
شاید بگویید این که طبیعی است که آدمی اگر دل و دماغ نداشته باشد حالِ از رختخواب بیرون آمدن هم ندارد
بله، اما ما داریم صحبت از حد و اندازه ای از این تاثیرگذاری ها می کنیم.
برخوردار بودن از انگیزه های درونی از ما افرادی با پشتکار می سازد که می توانیم استرس را تحمل کنیم و از کارهای روزمره و تصمیمهای مهم دیگر کم نگذاریم.
جمع بندی
در پایان بحث چه شخصیتهایی استرسی هستند؟ می توان به طور خلاصه گفت شوخ طبعی، عزت نفس و اعتماد به نفس بالا، مسئولیت پذیری، رویاپرداز نبودن(البته با توضیحی که داده شد) نداشتن کمالگرایی منفی که قبلا در بخش بلاگ همین سایت مطالبی نوشتیم، و بیش از حد به چارچوبها و زمان اهمیت ندادن و کمی سهل گیر بودن می تواند در روحیه ما را در برابر استرس تقویت کند.
البته در پایان لازم به ذکر است که شاید برای خواننده سوالهایی پیش بیاید و یا از روی کلمه ها و اصطلاح های به کار برده شده در این متن برداشت اشتباهی شود مثل سهل گیر که هیچ ارتباطی به تنبلی و به تعویق انداختن کارها ندارد.
لذا توصیه می شود در قضاوت و نفسیر مطالب نوشته شده احتیاط کنید.
و شما هم اگر از ویژگی های شخصیتی موثر در استرس برخوردار هستید حتما به یک مرکز مشاوره خوب در تهران مراجعه کنید تا این موضوع در ابتدا مورد ارزیابی قرار بگیردو سپس راهکارهای لازم داده شود.
در مطلب بعدی در مورد سایر ویژگیهای شخصیت و اثر استرس صحبت خواهیم کرد.
