تفاوت بین خودشیفتگی و عزت نفس

آیا تا به حال در مورد تفاوت بین خودشیفتگی و عزت نفس فکر کردید؟ در این مطلب می خواهیم به تفاوت بین این دو بپردازیم.

آگاهی از تفاوتهای خودشیفتگی و عزت نفس در یک ارتباط عاطفی، دوستی و حتی روابط شغلی ضروری است.

خودشیفتگی به احساس برتری و استحقاق اشاره دارد.

لاف زدن و پرادعا بودن در صحبتها و ژست شخص خودشیفته آشکار است.

اما عزت نفس بالا، عمیق تر از خودشیفتگی است و به ارزیابی ذهنی مثبت از ارزش خود اشاره دارد، بدون نیاز به لاف زدن و تکبر

خودشیفتگی و عزت نفس بالا هر دو شامل ادراک مثبت از خود هستند، اما از جنبه های مهمی نیز متفاوت هستند.

پژوهش هایی که روی کودکان انجام شد نشان می دهد که کودکان مستعد به خودشیفتگی (در مقابل عزت نفس بالا) برانگیختگی فیزیولوژیکی بالاتری را در مواجهه با موقعیت هایی نشان می دهند که مورد نقد و ارزیابی منفی قرار می گیرند.(آرش امامزاده، دسامبر، 2022)

این نتایج نشان می‌دهد که خودشیفته‌ها، علی‌رغم احساس برتری‌شان، از ارزیابی منفی و طرد شدن در زمینه‌های ارزیابی اجتماعی می‌ترسند

حتی اگر غرور و خودشیفتگی آنها جریحه دار شود، مستعد پارانویید هستند(شریفی و کرمی،1394)

خوب یا خاص!

همانطور که در بحث تفاوت بین خودشیفتگی و عزت نفس گفتیم خودشیفتگی و عزت نفس بالا دارای ویژگی های مشترک هستند، مانند ادراک مثبت از خود.

جای تعجب نیست که بسیاری از مردم تصور می کنند افراد خودشیفته عزت نفس بالایی دارند.

با این حال، این تصور لزوما درست نیست.

در حالی که عزت نفس به ارزیابی ذهنی فرد از ارزش خود اشاره دارد، خودشیفتگی به احساس خود محوری، خود بزرگ بینی، برتری، بزرگواری و استحقاق اشاره دارد.

فردی که عزت نفس بالایی دارد فکر می کند «من خوبم».

یک خودشیفته فکر می کند «من خاص هستم» یا «من بهترین هستم».

اما هرگاه افراد خودشیفته احساس کنند به درستی شناخته نشدند یا مجبور باشند عقاید دیگران را بپذبرند و یا مجبور به مصالحه باشند، وحشت زده و عصبانی می شوند.

به طور کلی، افراد خودشیفته در موقعیت‌هایی که احساس می‌کنند در معرض قضاوت اجتماعی هستند یا چنین مواجهه‌ای را پیش‌بینی می‌کنند، بیشتر برانگیخته می‌شوند.

در حالی که یک کارکرد اساسی عزت نفس، سنجش پذیرش اجتماعی و ارزش گذاری است.

بنابراین، افراد دارای اعتماد به نفس بالا در صورت شکست در یک کار، انتظار طرد شدن ندارند.

حتی زمانی که عملکرد آنها مورد انتقاد قرار می گیرد، باز هم انتظار دارند که آنها را به عنوان افراد ارزشمند پذیرفته و با آنها رفتار شود.

خاستگاه رشد خودشیفتگی و عزت نفس بالا

در بحث تفاوت بین خودشیفتگی و عزت نفس تحقیقات نشان می دهد که هر دو تا حدی ارثی هستند و تا حدی از طریق تعامل با عوامل اجتماعی شدن، به ویژه والدین آموخته می شوند.

برای مثال، کودکان خودشیفته بیشتر احتمال دارد که والدینی داشته باشند که برای آنها ارزش زیادی قائل هستند و معتقدند که آنها خاص هستند.

این کودکان از پذیرش بی قید و شرط لذت نمی برند زیرا تنها در صورتی برایشان ارزش قائل می شوند که مطابق با استانداردهای اغلب غیرواقع بینانه والدین خود باشند.

چنین تأیید مشروط ممکن است نگرانی‌های شدید ارزیابی اجتماعی کودکان خودشیفته را توضیح دهد.

بر خلاف ارزش‌گذاری بیش از حد والدین، گرمی و پاسخگویی والدین با رفتار حمایتی، حساس، محبت‌آمیز و پرورشی – با تایید و پذیرش بی‌قید و شرط کودک، مرتبط است.

در واقع، صمیمیت والدین بیشتر به رشد عزت نفس بالا کمک می کند.

والدین صمیمی و پاسخگو زمانی را برای گذراندن با فرزندان خود اختصاص می دهند، به آنچه فرزندانشان به آن علاقه دارند اشتیاق نشان می دهند و احساسات مثبت خود را به اشتراک می گذارند.

به این ترتیب، والدین پاسخگو، فرزندانشان را همانگونه که هستند، می پذیرند.

این موضوع در نقطه مقابل پذیرشی است که مشروط است و برای رعایت استانداردهای کمال گرایانه والدین انجام می شود.

برانگیختگی فیزیولوژیک

در پژوهشی مشخص شد کودکان مستعد خودشیفتگی، عکس العمل متفاوتی در فعالیت رسانایی پوست نسبت به کودکان با عزت نفس نشان می دهند.

کودکانی که مستعد خودشیفتگی هستند (در مقایسه با کودکان با عزت نفس بالا) هنگام پیش بینی یا انجام یک کار که مورد ارزیابی اجتماعی قرار می گیرند مانند اجرا در مقابل مخاطب، فعالیت رسانایی پوستی بیشتری از خود نشان دهند.

توجه: رسانایی پوست با برانگیختگی سمپاتیک – پاسخ جنگ یا گریز – مرتبط است.

پژوهش حاضر نشان می دهد که خودشیفتگی و عزت نفس سازه های متمایز هستند.

به طور خاص، خودشیفتگی را می‌توان «با بیش‌انگیختگی فیزیولوژیکی در طول پیش‌بینی مواجهه اجتماعی پیش‌بینی کرد»،

در حالی که «عزت نفس [با یک حالت کلی کاهش برانگیختگی] پیش‌بینی می‌شود».(آرش امامزاده، دسامبر، 2022)

این بدان معناست که افراد خودشیفته بیشتر از افراد دارای عزت نفس بالا در موقعیت‌های ارزیابی اجتماعی برانگیختگی و اضطراب را تجربه می‌کنند.

آنها ترس شدیدتری از طرد شدن، تمسخر یا تحقیر شدن دارند.

افراد با عزت نفس بالا اضطراب عملکرد را نیز تجربه می کنند و انتقادات احتمالی همراه با تحسین را در موقعیت های ارزیابی پیش بینی می کنند.

در عین حال، آنها بدون توجه به عملکرد اجتماعی خود احساس پذیرش، ارزش و عشق می کنند.

که به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون توجه به آنچه که هستند، احساس امنیت کنند.

 

 

منابع:

emamzadeh,Arash.(2022). The Difference Between Narcissism and High Self-Esteem. published in www.psychologytoday.com

راهنمای ام.سی.ام .آی(میلون 3).(1394) شریفی، علی اکبر؛ کرمی، ابوالفضل. انتشارات روانسنجی